Athinë/ Shkruar nga Shpetim Zinxhiria
Shkon ne kater numri i shqiptarve për 2023 që pasi kanë kryer denimin dalin te pafajshëm…
Të pafajshëm por të dënuar: Stigma sociale dhe makthi i burgut për krimet që ata nuk i kanë kryer – dëshmi personale.
Rastet e gabimeve të drejtësisë vijnë për të stigmatizuar jetën e njerëzve të pafajshëm që akuzohen dhe burgosen padrejtësisht. Një rast i fundit është dënimi i përjetshëm i një 60 -vjeçarit në vitin 2014 për vrasjen e partneres së tij.
Për vitin 2023 janë liruar të pafjshëm kater shqiptarë, të cilët të vetëm pa përkrahjen e asnjë institucioni kanë fitur lirinë e tyre.
Sot edhe dy shqiptarë të tjerë fitojnë pafajësinë që për vite provuan pa pasur fajin u përballën në stigmën dhe makthin e burgut.
Romeo dhe Niko takuan fytyrën më të ashpër të drejtësisë, u burgosën pa kryer krimin për të cilin akuzoheshin.
Sot ata jetojnë të lirë, duke u përpjekur të shërojnë plagët e një makthi që, thonë ata për mediat greke, të përcakton dhe të ndjek.
Romeo ka 1.5 muaj në Angli dhe po përpiqet të ndërtojë jetën e tij nga e para. Në vitin 2017 ai u denoncua për hakmarrje nga ish-partnerja i tij për trafik seksual dhe në vitin 2020 u dënua me 9 vite burg.
Gjykata e Apelit e shpalli të pafajshëm njëzëri. Më 2 tetor, ai doli nga burgu, vetëm një muaj para përfundimit të dënimit.
“Nuk është vetëm se humba tre vite nga jeta, kisha krijuar familje, kisha takuar të fejuarën, kishim krijuar familje dhe në momentin që më kapën vajza ime ishte 3.5 muajshe. Kur u ktheva, fëmija ishte katër vjeç. Kam humbur fëmijën tim. Unë dhe partneri im u ndamë. Më kishin futur në internet, në lajme”.
3.5 vite burg padrejtësisht dhe stigmatizim social për një krim që 27-vjeçari i atëhershëm Romeo nuk e kreu kurrë. “Si e gjykon dikë pa asnjë provë kundër tij?
Në bazë të çfarë?
Jo vetëm me të dhëna. Çfarë të dhënash?
Në asnjë vend europian nuk gjykoheni me prova.
Në të gjitha vendet evropiane, nëse nuk kanë prova, nuk mund t’ju ndjekin penalisht. Më është dashur të mbledh vetë prova për të vërtetuar pafajësinë time. Ndërsa duhet të provojnë që unë jam fajtor”, thotë ai karakteristik.
Ai shkoi për të ndihmuar një fëmijë dhe përfundoi në burg
Unik në analet e dështimit të drejtësisë është historia e Nikos nga Greqia e Veriut.
Duke shkuar në një udhëtim me gruan e tij jashtë Greqisë, afër kufirit, në mes të natës ai pa një emigrant me një fëmijë të vogël në krahë duke ecur mbrapsht në autostradë. Ai është ndalur në një bllok policie dhe ka kërkuar ndihmë për familjen në rrezik.
“Na kërkuan letrat, të bënim një kontroll, i dhamë letrat dhe na thanë të prisnim, më pas erdhi një automjet konvencional i Departamentit të Didymoteikos dhe prej andej fillon aventura”, shpjegon Nikos për televizionin kombëtar grek ERT.
Emri i tij hyri në listën e të kërkuarve. Ai pati fatin e keq të kishte të njëjtin emër dhe mbiemër si anëtar i një organizate kriminale në kërkim që nga viti 2004.
“Çfarë do të thotë unë jam i kërkuar?”
Me çfarë të dhënash?
I mbaj në dorë faktet, më thotë. Keni prova për të kundërtën?
Por unë kam qenë shumë herë në polici, nuk më kanë thënë asgjë. Asgjë, i bindur dhe 5 minuta, më lanë të dilja dhe të hënën në mëngjes mora rrugën për në burg. Thjesht merrni atë dhe kur të mbahet gjykata, nëse është i pafajshëm do të dalë”.
Ai kaloi një muaj burg pas një gabimi tragjik, pasi punonjësit e policisë, prokurorit dhe hetuesisë nuk i kontrolluan siç duhet provat e çështjes.
“Meqenëse zyrtarët e burgut qeshën me mua kur më erdhën letrat. Unë shkova me një emër, asgjë tjetër. Ne u dhamë atyre dëshmi se urdhër-arresti ishte i vitit 2004. Në vitin 2010 kam prodhuar kartën e identitetit, që do të thotë se ata i kanë futur të dhënat e mia në kompjuter.
Në vitin 2016 dhe 2017 fëmijët e mi morën letërnjoftimet dhe unë isha dëshmitar. Askush nuk tha asgjë, por fatkeqësisht gjërat ndoshta funksionojnë ndryshe atje.”
Nikos, për muajin e paraburgimit të padrejtë, u kishte thënë katër fëmijëve se ishte larguar jashtë Selanikut për punë. Kjo është ajo që e lëndon më shumë se çdo gjë deri më sot.
Më në fund drejtesia duket se po ngrihet ne lartësinë e duhur…
