Kur liderët e ekstremit të djathtë të Evropës u mblodhën në Madrid në janar, ata nuk e kishin problem të gjenin unitetin për çështjet që i konsiderojnë të shtrenjta, qoftë kjo për të goditur emigrantët apo për të mbështetur “idealet e krishtera evropiane”.
Por ndërsa trupat ruse u grumbulluan në kufirin ukrainas, ato u ndanë për një çështje: kërcënimin e paraqitur nga presidenti, Vladimir Putin.
Marine Le Pen, sfiduesja e ekstremit të djathtë për presidencën franceze, kundërshtoi një paragraf në deklaratën përfundimtare, që bën thirrje për solidaritet evropian për t’u përballur me “veprimet ushtarake ruse në kufirin lindor të Evropës”.
Madje edhe në një mbledhje të nacionalistëve joliberalë, ajo ishte më e dalluara në besnikërinë e saj ndaj Putin-it.
Tani, në faqen e saj të fushatës, deklarata e liderëve shfaqet me atë paragraf të prerë në një ndryshim të papranuar në tekst, shkruan “New York Times”, përcjell Albanian Post.
Ky mashtrim i vogël përputhet me një përqafim me Putin-in, aq i fortë sa që edhe shkatërrimi i tij ndaj Ukrainës vështirë se e ka zvogëluar atë.
Gjatë dekadës së fundit, partia e Le Pen, Tubimi Kombëtar, dikur Fronti Kombëtar, ka marrë hua miliona nga një bankë ruse dhe ajo vetë ka mbështetur aneksimin e Krimesë nga Putin në 2014, si dhe ndërhyrjen e tij atë vit në rajonin Donbas të Ukrainës lindore, ku vetëm këtë javë Rusia dyfishoi ofensivën e saj.
Mbështetja e saj për Putin-in është një gjë në kohë paqeje dhe një gjë tjetër në kohë lufte.
Rusia, një fuqi bërthamore, ka pushtuar një shtet evropian dhe Le Pen është më afër se kurrë qëllimit të saj të dashur për t’u bërë presidente e Francës, pasi ka ngushtuar diferencën me presidentin, Emmanuel Macron, përpara raundit vendimtar të zgjedhjeve të dielën.
Me sondazhet që tregojnë se Le Pen fitoi rreth 44.5 për qind të votave ndaj 55.5 për qind të Macron, ajo është brenda rrezes së goditjeve që sollën Brexit dhe fitoren e Donald J. Trump në 2016.
Ashtu si në Britani dhe Shtetet e Bashkuara, tjetërsimi dhe vështirësitë ekonomike kanë ushqyer një gatishmëri franceze për të luajtur bixhoz mbi ëndrrat nacionaliste.
Nëse Le Pen fiton, gjë që nuk është e pamundur, fitorja e saj pothuajse me siguri do të thyejë unitetin e aleatëve të krijuar nga Presidenti Biden në një përpjekje për të mposhtur Putin.
Kjo do t’i jepte Putin-it aleatin e tij më të rëndësishëm në Evropë, një aleat që ai mund ta përdorte në synimet e tij për të ndarë Evropën nga Shtetet e Bashkuara dhe për të thyer projektin e unitetit të Evropës prej dekadash.
Franca, një anëtare thelbësore e Bashkimit Evropian dhe NATO-s, është befas asi nën mëngë i presidentit rus.
Julien Nocetti, një ekspert i Rusisë në Institutin Francez të Marrëdhënieve Ndërkombëtare, tha se kishte “një përafrim të plotë ideologjik midis Putin-it dhe Le Penit” – një që do të ishte thellësisht shqetësuese për aleatët amerikanë dhe evropianë të Francës.
Lufta e Ukrainës ka bërë që Le Pen të përqendrohet pak duke thënë se Putin kaloi “një vijë të kuqe” me pushtimin, por ajo ende thotë se prioriteti i saj i politikës së jashtme është një afrim me Rusinë sapo të ndalojnë luftimet.
Që kur Le Pen, mori drejtimin e partisë së saj në vitin 2011, ajo vetëm sa e ka thelluar preferencën e saj ndaj Putin-it, duke bërë katër udhëtime në Moskë dhe një në Krime.
Ajo do të mbështeste sanksionet kundër Rusisë, por jo duke ndërprerë importet e naftës dhe gazit rus, të cilat i ka barazuar me vdekjen ekonomike për Francën.
“Ne duhet të mendojmë për njerëzit tanë”, tha ajo në një intervistë të fundit televizive, një pozicion në përputhje me fokusin e fortë në çështjet e xhepit që ka nxitur fushatën e saj.
Shumica e francezëve janë më të përqendruar në arritjen e fundit të muajit sesa largimin e Rusisë nga Ukraina.
Sigurisht, Le Pen lavdëroi lidhjen e saj me zotin Putin derisa ai shkoi në luftë më 24 shkurt.
Ajo përfshiu një foto të saj duke shtrënguar duart me të në broshurën e saj zgjedhore si dëshmi e “shtatit të saj ndërkombëtar”.
Kjo fletushkë u zhduk papritur pas pushtimit rus. Fotoja është bërë në Kremlin më 24 mars 2017.
Kjo ishte më pak se pesë javë përpara raundit të parë të zgjedhjeve të fundit presidenciale, në të cilat Macron mundi Le Pen me 66.1 për qind në 33.9 për qind.
Udhëheqësja e Tubimit Kombëtar tha atëherë se ajo do të rishikonte menjëherë heqjen e sanksioneve “të padrejta” kundër Rusisë nëse zgjidhej.
Sa i përket Putin, ai tha me një buzëqeshje të vetëdijshme se Rusia “nuk donte të ndikonte në ngjarjet në asnjë mënyrë”.
Jean-Maurice Ripert, ambasadori francez në Moskë nga viti 2013 deri në vitin 2017, tha në një intervistë se një koleg ambasador evropian, një mik i ngushtë, e kishte pyetur liderin rus pas zgjedhjeve franceze se pse e kishte mbështetur Le Pen.
“Sepse më kishin thënë se ajo do të fitonte”, tha Putin.
Le Pen, e përkushtuar ndaj “barazisë” midis fuqive të mëdha dhe armiqësore ndaj “protektoratit të Amerikës në tokën evropiane”, sheh te Putin mbrojtësin e shtetit-komb, familjes dhe krishterimit kundër multilateralizmit që gërryen kufijtë dhe prishjes kulturore jofetare.
Në pamundësi për të marrë një kredi nga bankat franceze, Le Pen dhe disa nga ndihmësit e saj kryesorë u përpoqën për para në Rusi, duke pranuar një hua prej 9.4 milionë euro, më pas 12.2 milionë dollarë, me një normë interesi 6 për qind, nga Banka e Parë Çeko-Ruse, në shtator 2014.
Është dashur të shlyhej deri në vitin 2019.
Wallerand de Saint-Just, i cili ishte për një kohë të gjatë arkëtar, përpara se të largohej nga pozicioni vitin e kaluar, negocioi marrëveshjen në Moskë.
Në një përgjigje me shkrim në një pyetje se pse bankat franceze kishin refuzuar çdo kredi për Partinë, ai tha se “përvoja ime me gjashtë grupet e mëdha bankare franceze është se ata u binden urdhrave nga ekzekutivi politik”.
Por duke pasur parasysh mungesën e transparencës dhe llogaridhënies në sektorin financiar të Rusisë – dhe ndikimin e Putin mbi të në sistemin e tij të pagesës për të luajtur – shuma ka ngritur prej kohësh pyetje të vështira se sa e rëndësishme është në të vërtetë Le Pen për presidentin rus.
Në fushatën e saj aktuale, sërish në pamundësi për të marrë një kredi nga një bankë franceze, Le Pen iu drejtua Hungarisë, ku Viktor Orban, kryeministri hungarez anti-emigrant, ka qenë në pushtet për 12 vjet.
Një bankë hungareze i ka dhënë tani hua 11.4 milionë dollarë të tjera, kështu që nëse ajo do të fitonte, ajo do t’i kishte borxh si Putin ashtu edhe Orban.
Tashmë mbështetja e saj për Putin ka qenë e çuditshme.
Le Pen vizitoi Moskën dhe Krimenë në qershor 2013, Moskën në prill 2014 dhe Moskën përsëri në maj 2015.
Ajo u prit nga presidentja e Dumës, dhoma e ulët e Parlamentit të Rusisë, gjatë vizitës së parë të këtyre vizitave, dhe i spërkati qëndrimet e saj ruse me komente pro Putinit.
Në vitin 2013, ajo fajësoi Bashkimin Evropian për një “Luftë të Ftohtë të re ndaj Rusisë”.
Në vitin 2015, gjithashtu ndërsa ishte në Moskë, ajo kritikoi qëndrimin pro-amerikan të Francës dhe sugjeroi se kjo do të ndryshonte “në 2017 me Marine Le Pen si presidente”.
Në vitin 2021, ajo rekomandoi vaksinën e pasigurt Sputnik të Rusisë për coronavirusin, duke thënë se “ideologjia jonë anti-ruse nuk duhet të shkatërrojë aftësinë tonë për të vaksinuar bashkëqytetarët tanë”.
Vizita e vitit 2014 erdhi në një moment veçanërisht delikat, duke pasur parasysh aneksimin e Krimesë.
Ishte një nga disa demonstratat e mbështetjes për Putin nga anëtarët e shquar të partisë së Le Pen që vizituan Krimenë atë vit dhe Donbasin, rajonin ukrainas ku kishin filluar përleshjet e shkaktuara nga Moska.
Midis tyre ishte Aymeric Chauprade, ish-këshilltari i saj i lartë diplomatik, i cili shkoi në Krime për të vëzhguar referendumin e dyshimtë të marsit 2014 që mbështeti masivisht aneksimin rus.
Një rezolutë e Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara e shpalli votën të pavlefshme.
“Ishte Perëndimi që filloi të ndryshojë kufijtë evropianë me pavarësinë e Kosovës në vitin 2008”, tha në një intervistë Chauprade, i cili që atëherë është larguar nga Tubimi Kombëtar.
Huaja ruse ka pasur një histori të ndërlikuar.
Menjëherë pas rënies së bankës së parë çeko-ruse në vitin 2016, kredia u ble nga Aviazapchast, një kompani private ruse që në kohën sovjetike ishte pjesë e ministrisë së aviacionit, duke mbështetur avionët sovjetikë që operonin jashtë vendit.
Në faqen e saj të internetit, Aviazapchast përshkruan aktivitetet e saj kryesore si “furnizimi i pajisjeve teknike të aviacionit dhe materialeve civile dhe me përdorim të dyfishtë, si dhe riparimi i avionëve”.
Drejtori i përgjithshëm i saj renditet si Dzheruk V. Ivanoviç, i cili shërbeu në forcat e armatosura ruse nga viti 1983 deri në 1996.
Një ish-zëvendësdrejtor i përgjithshëm, Yevgeny N. Barmyantsev, ka punuar si spiun sovjetik në Shtetet e Bashkuara, përpara se të dëbohej në 1983 .
Një artikull i “New York Times” në atë kohë tha se ai ishte “kapur në aktin e marrjes së sekreteve ushtarake amerikane të vjedhura nga baza e një peme në Maryland”.
Macron, në një debat elektoral të mërkurën me zonjën Le Pen, tha se “kur flisni me Rusinë, flisni me bankierin tuaj”.
Ajo këmbënguli se ishte “një grua plotësisht e lirë”.
Le Pen tha se ishte e gatshme që çdo bankë franceze apo amerikane të merrte përsipër kredinë.
“Ne vazhdojmë të rimbursojmë kredinë. Ky është i vetmi detyrim i lëvizjes sime”, tha ajo.
Javën e kaluar, ajo tha se do të tërhiqte Francën nga komanda e integruar ushtarake e NATO-s, një hap teknik me simbolikë të fuqishme në një moment kur misioni origjinal i NATO-s për të mbrojtur një Evropë të lirë kundër Moskës është ringjallur.
Aleanca e Amerikës me Francën, një nga më të vjetrat e saj, është vënë në shumë prova gjatë shekujve.
Por të gjitha provat sugjerojnë se një Francë e qeverisur nga Le Pen do të përbënte probleme të mëdha për Presidentin Biden pikërisht kur ai ka nevojë më shumë për aleatin e tij me armë bërthamore.
Një çështje thelbësore është se sa e lirë do të ishte Le Pen kur bëhet fjalë për Rusinë.
“Nëse Le Pen është ende duke rimbursuar, ajo nuk është e lirë, ajo është e varur”, tha Sylvie Bermann, e cila pasoi zotin Ripert si ambasador francez në Rusi në 2017.
ish-arkëtari i Partisë së saj, kishte një shpjegim tjetër për politikën e Le Pen për Rusinë.
“Ajo beson në ekuilibër dhe barazi. Ajo ka pasur gjithmonë në kokë një frazë të gjeneralit de Gaulle: Në punët e jashtme, Franca nuk ka miq, vetëm interesa”.
